Zaburzenia widzenia – nagłe pogorszenie wzroku
Jak objawiają się problemy ze wzrokiem?
Nagłe pogorszenie wzroku bez bólu lub z towarzyszącymi dolegliwościami może pojawić się w zasadzie w każdym momencie. Czasami dotyczy wyłącznie jednego oka, a w innym przypadku obejmuje oba. Niektórzy pacjenci obserwują rozmazany obraz lub ograniczenie pola widzenia wyłącznie przez kilka sekund, a u innych stan taki może trwać nawet do kilku godzin. Jak może objawiać się pogorszenie wzroku? Na liście najczęstszych objawów warto wymienić:
- ubytki w polu widzenia i dostrzeganie zaciemnienia,
- błyski lub męty w polu widzenia,
- gwałtowne zaniewidzenie,
- ból oka (często nasilający się przy ruchach oka) i tkliwość gałki ocznej,
- widzenie przez mgłę,
- zawężone pole widzenia,
- osłabiona reakcja na światło,
- zaburzenie rozpoznawania barw,
- ból lub ucisk w głowie,
- łzawienie oczu.
Czasami wymienionym objawom mogą towarzyszyć także inne symptomy ogólnoustrojowe, do których zalicza się m.in. ból głowy, ból żuchwy, osłabienie, gorączka, dreszcze, utratę apetytu. Pojawiają się także objawy, których nie dostrzegamy gołym okiem, a które zauważy specjalista podczas przeprowadzania badań diagnostycznych. W przypadku niektórych zaburzeń siatkówka oka może stać się blada, matowa i obrzęknięta, widoczne są poszerzone naczynia żylne i krwotoki, wybroczyny.
Z czego może wynikać nagłe pogorszenie wzroku? Poznaj najczęstsze przyczyny
Nagłe zaburzenia najczęściej występują na skutek nieprawidłowej pracy nerwu wzrokowego lub siatkówki. Lista przyczyn takiego stanu jest bardzo długa, a najczęściej dotyczą one niedokrwienia, skurczu naczyń lub zapalenia nerwu wzrokowego. Nagłe pogorszenie wzroku, a w niektórych przypadkach nawet jego utrata może pojawić się w wyniku odwarstwienia siatkówki. Kiedy może dojść do takiego stanu? Powłoka sensoryczna oddziela się od nabłonka barwnikowego najczęściej w konsekwencji przeprowadzonych zabiegów chirurgicznych lub urazów. Warto wspomnieć o grupie pacjentów zmagających się z krótkowzrocznością, u których ryzyko odwarstwienia siatkówki wzrasta szczególnie podczas dużego wysiłku fizycznego.
Nagłe pogorszenie wzroku w jednym oku może być konsekwencją powstania zakrzepu, który blokuje swobodny przepływ krwi przez naczynia. W początkowym stadium występują zaburzenia widzenia, jednak brak reakcji może skutkować zupełną utratą wzroku. Brak odpowiedniej drożności naczyń żylnych najczęściej występuje u chorych zmagających się z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca. Na powstawanie zakrzepów w naczyniach narażeni są palacze, osoby po urazach oka oraz zmagające się z jaskrą. Poważnym stanem powodującym pogorszenie wzroku w krótkim czasie jest zator. W tym przypadku szczególnie ważna jest szybka interwencja. Zator prowadzi do całkowitego zamknięcia światła naczyń krwionośnych, a w efekcie będzie powodował nieodwracalne uszkodzenia i martwicę komórek siatkówki. Przyczyny są podobne jak w przypadku powstawania zakrzepów.
Niektóre zaburzenia widzenia przebiegają z towarzyszącym bólem. Mowa m.in. o zapaleniu rogówki. Stan ten rozwija się na skutek nieodpowiedniej higieny i kontaktu z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Niewyraźne widzenie, ból, zaczerwienienie gałki ocznej i obecność wydzieliny sklejającej powieki to najczęstsze objawy tej dolegliwości. Wśród chorób, które mogą prowadzić do upośledzenia funkcjonowania narządu wzroku, wymienia się jaskrę. Prowadzi ona do postępującego, nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i siatkówki na skutek wysokiego ciśnienia pojawiającego się wewnątrz gałki ocznej. W efekcie płyn znajdujący się w oku nie może zostać z niego sprawnie odprowadzony. Zaburzenia pola widzenia, a przede wszystkim jego zawężenie lub ubytki to najczęściej pojawiające się objawy. Czasami rozmazane widzenie może nie oznaczać poważnego stanu, a wynikać wyłącznie z przejściowego przemęczenia, alergii lub narażenia na stres. Zmęczone oczy mogą powodować niewyraźne widzenie, jednak po wypoczynku objawy te powinny ustąpić.
Zaburzenia widzenia o podłożu neurologicznym
Problemy ze wzrokiem często rozwijają się na skutek niektórych chorób układu nerwowego. Występują m.in. przy padaczce, migrenie oraz mogą być wywołane przez wysokie ciśnienie śródczaszkowe. Upośledzenie widzenia często wiąże się z nieodwracalnym uszkodzeniem nerwu wzrokowego, który może wynikać z:
- infekcji,
- ucisków,
- urazów,
- czynników genetycznych,
- niedoboru podstawowych składników odżywczych w organizmie.
Problemy ze wzrokiem mogą pojawić się w wyniku rozwoju stanów zapalnych nerwu wzrokowego. Stan taki może rozwinąć się na skutek infekcji wirusowej, zapalenia zatok przynosowych, czy obecności chorób autoimmunologicznych. Zaburzenia widzenia w jednym oku często wynikają właśnie na skutek rozwoju stanu zapalnego. Zapalenie nerwu wzrokowego może mieć postać śródgałkową lub pozagałkową. W pierwszym przypadku najczęstszym objawem jest rozmazany obraz w oczach lub jednym oku, a w drugiej sytuacji może wystąpić tzw. mroczek środkowy. Do grupy neurologicznych przyczyn zaburzeń widzenia zalicza się neuropatię nerwu wzrokowego: niedokrwienną, niedoborową, toksyczną. Warto zwrócić uwagę, że wiele zaburzeń neurologicznych może wpływać negatywnie na wzrok. Zaburzenia widzenia mogą pojawić się np. w przebiegu nerwicy, a także w okresie wzmożonego stresu.
Pogorszenie wzroku w krótkim czasie – jak sobie pomóc?
Przede wszystkim należy dążyć do jak najszybszego ustalenia przyczyn pojawiających się dolegliwości. Nie można ignorować problemów ze wzrokiem, ponieważ w wielu przypadkach chwilowe zaburzenia widzenia mogą być objawem poważnych chorób, a brak reakcji sprawi, że problem ten będzie postępował. W efekcie może doprowadzić nawet do całkowitej utraty widzenia. Wiedząc, jaki czynnik wpływa niekorzystnie na Twój wzrok, zdecydowanie łatwiej będzie Ci zahamować postęp objawów związanych z tym zmysłem. Jeśli zauważasz u siebie zamazane widzenie, zawężone pole widzenia, ból lub jakiekolwiek inne objawy, jak najszybciej udaj się na konsultację lekarską lub na szpitalny oddział ratunkowy. Czas ma w tym przypadku szczególnie istotne znaczenie – jako przykład warto podać zator, gdzie nawet w ciągu 1-2 godzin może dojść do całkowitej utraty wzroku. Mamy świadomość, że nagłe zaburzenia wzroku najczęściej powodują zdenerwowanie, ale warto w tej sytuacji zachować spokój. Przede wszystkim dokładnie skup się na objawach, nie obciążaj dodatkowo wzroku i zgłoś się do lekarza. Specjalista przeprowadzi wywiad, zleci badania diagnostyczne, a na podstawie uzyskanych wyników dobierze odpowiednie metody leczenia. W wielu przypadkach chwilowe zaburzenia widzenia w jednym oku, a nawet w dwóch są odwracalne. Zdarzają się jednak takie sytuacje, w których można jedynie zapobiegać dalszym konsekwencjom postępującej choroby, ale nie ma możliwości cofnięcia zmian, które już się pojawiły.
Niesamowicie ważnym aspektem jest profilaktyka – nie bez powodu mówi się, że zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Dotyczy to również chorób narządu wzroku. Okazuje się, że każdy z nas może wiele zrobić dla zdrowia swoich oczu we własnym zakresie. Warto zwracać uwagę, w jaki sposób wykonujemy codzienne czynności i czy nie wywierają one negatywnego wpływu na stan naszego wzroku. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby spędzające wiele godzin przed ekranem komputerów, telewizorów, czy smartfonów. Jeśli podczas takich czynności przyjmujemy nieprawidłową postawę, a także nie dbamy o jakość oświetlenia, to ryzyko pogorszenia wzroku wzrasta. Warto zatem możliwie ograniczyć korzystanie z tabletów, telefonów i komputerów, a wolny czas spędzać aktywnie na świeżym powietrzu. Z pewnością docenią to nie tylko nasze oczy, ale wiele innych narządów i układów w organizmie. Jak wspomnieliśmy wyżej, kolejną z przyczyn pogorszenia wzroku może być niedożywienie jakościowe organizmu. Warto zatem przyjrzeć się swojej diecie. Czy w pokarmach spożywanych na co dzień znajduje się wystarczająca ilość witaminy A, tak ważnej dla zdrowia oczu? Zwróć uwagę, czy posiłki są odpowiednio zbilansowane i dostarczają wszystkich niezbędnych dla zdrowia witamin i składników mineralnych.
Jednym z istotnych elementów profilaktyki jest wykonywanie regularnych badań kontrolnych. Szczególnie osoby z grup ryzyka, czyli zmagające się z nadciśnieniem tętniczym, migreną, prowadzące siedzący tryb życia i pracujące przed komputerem wiele godzin dziennie powinny regularnie kontrolować swój stan zdrowia. Pozwoli to wykryć ewentualne nieprawidłowości na odpowiednio wczesnym etapie, a w rezultacie zwiększy szanse na wdrożenie odpowiedniego leczenia i osiągnięcie zadowalających efektów terapeutycznych. Wykonywanie regularnych badań kontrolnych nie dotyczy wyłącznie narządu wzroku! Biorąc pod uwagę, jak wiele chorób może prowadzić do zaburzeń widzenia, należy regularnie sprawdzać stan układu krążenia, serca i układu nerwowego.
Jednym z czynników mogących powodować chwilowe zaburzenia widzenia i ból głowy jest ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Warto zatem zadbać o skuteczną ochronę oczu. Doskonale sprawdzają się okulary przeciwsłoneczne, jednak należy się upewnić, że posiadają one odpowiedni filtr UV (nie każdy model przyciemniany zawiera odpowiednią ochronę). W celu wyboru bezpiecznej ochrony oczu na słoneczne dni warto wybrać się do profesjonalnego sklepu optycznego lub wybrać salon optyczny online, gdzie otrzymasz profesjonalną poradę i będziesz mieć pewność, że wybrany produkt będzie skutecznie chronił Twój wzrok. Jeśli na co dzień nosisz okulary korekcyjne, być może przypadnie Ci do gustu przemyślane rozwiązanie, jakim są okulary clip on. Na co dzień możesz nosić swój ulubiony model, a kiedy zechcesz ochronić oczy przed promieniowaniem słonecznym i zyskać komfort widzenia, możesz wykorzystać nakładki! Wystarczy jedna chwila, a Twoje okulary korekcyjne zapewnią skuteczną ochronę przeciwsłoneczną. Dodajmy, że osoby, które powinny nosić na co dzień szkła korekcyjne, nie powinny rezygnować z nich na własną rękę. Jeśli Twoje okulary są nieodpowiednio dobrane lub powodują u Ciebie dyskomfort, zgłoś się do okulisty lub profesjonalnego salonu optycznego, gdzie uzyskasz niezbędną pomoc. Może okazać się, że szkła są nieodpowiednio dopasowane do wady wzroku lub oprawki do okularów powodują ucisk, a w efekcie ból głowy. Jeśli nie nosisz okularów, choć powinieneś, Twój wzrok może stopniowo się pogarszać.
Pamiętaj, że rozmazane, nieostre widzenie, a czasami towarzyszący im ból może wynikać z obecności wielu chorób, o obecności których być może nie wiedziałeś. Czasami pogorszenie wzroku wynika z zaburzeń pracy samego narządu, a innym razem może okazać się, że przyczyna leży zdecydowanie gdzie indziej. Jeśli pojawią się u Ciebie jakiekolwiek dolegliwości, niezależnie od ich przyczyny powinieneś udać się do specjalisty lub zgłosić do szpitala. W wielu przypadkach szybka interwencja pozwala zredukować ryzyko trwałego pogorszenia lub całkowitej utraty wzroku. Choć występowaniu niektórych chorób i dolegliwości trudno będzie zapobiec, to sam możesz wiele zrobić w trosce o własne zdrowie. Pamiętaj, aby ograniczać czas spędzany przed komputerem lub laptopem, dbaj o zbilansowaną dietę i prawidłowe nawodnienie oraz spędzaj czas na świeżym powietrzu. Dzięki drobnym zmianom możesz skutecznie zadbać o swój wzrok i wciąż bez ograniczeń korzystać z wszelkich aktywności!